ประวัตินิทานอีสป

อีสปคือใคร
เชื่อกันว่า อีสป เป็นบุคคลที่มีชีวิตอยู่เมื่อราวปี 620-560 ก่อน ค.ศ. หรือก่อนสมัยพุทธกาลเล็กน้อย บางตำนานกล่าวว่าอีสปเกิดที่เมืองฟรีเยียในดินแดนปัจจุบันเรียกว่าเอเซียไมเนอร์ ซึงเป็นดินแดนที่ทวีปเอเซียและยุโรปมาชนกัน และเป็นดินแดนที่เจริญรุ่งเรืองมากในสมัยของอีสป เนื่องจากเป็นแหล่งรวมของบรรดาพ่อค้าวาณิชพวกทูตานุฑูต นักท่องเที่ยว รวมทั้งเป็นดินแดนที่มีการค้าทาส และอีสปเป็นคนคนหนึ่ง ซึ่งมีสมญาว่า เอธิออป ( Ethiop ) ซึ่งแปลว่าตัวดำ แต่พวกชาวยุโรปเสียงเพี้ยนเป็น อีสป ( Aesop ) ชื่อเอธิออปเชื่อว่ามาจากชื่อประเทศเอธิโอเปีย (ต่อมาเปลี่ยนเป็น อะบิสซีเนีย) แต่บางตำนานบอกว่าอีสปอาจจะมาจากเมืองเทรซ ไพรเกียเอธิโอเปีย ซามอส เอเธนส์ หรือเมืองซาร์ดิส ซึ่งไม่มีใครรู้แน่นอน ในชั้นเดิมอีสปมีฐานะเป็นทาสอยู่ที่เมืองซามอส ( Samos ) ประเทศกรีซ อีสปเป็นทาสของ อิดมอนหรือเอียดม็อน ซึ่งได้มอบหน้าที่ให้อีสปเป็นครูสอนหนังสือลูกๆของเขา บ้านของอิดมอนเป็นที่พบปะสังสรรค์กันในหมู่คนสำคัญๆ ของกรีก อีสปจึงมีโอกาสได้พบเห็นและรู้จักกับบุคคลเหล่านั้น อีสปสามารถสังเกตรู้ด้วยวิจารณญาณของเขาว่าใครเป็นคนอย่างไร อิดมอนมักจะนำอีสปไปด้วเสมอเมื่อไปพบกับคนใหญ่คนโตของกรีกและอีสปได้เล่านิทานให้พวกเขาเหล่านั้นฟัง ซึ่งเป็นที่ชื่นชอบของทุกคน
รูปร่างลักษณะของอีสป
คามาริอุส ( Camarius ) ผู้เขียนประวัติอีสป ได้พรรณาว่าอีสปเป็นคนที่มีรูปร่างหน้าตาอัปลักษณ์ผิดมนุษย์ คือ จมกบี้ ปากแบะ ลิ้นคับปาก หลังงุ้ม ผิวดำมืด อีสปมักจะพูดเสียงอยู่ในลำคอ ไม่ค่อยมีใครฟังได้ยินว่าเขากล่าวว่าอะไร แต่ผู้ที่ได้ฟังนิทานจากอีสปมักติดอกติดใจในเนื้อหา ข้อคิด คติเตือนใจ ด้วยเหตุนี้คนสำคัญๆของกรีก มักจะเชิญอีสปเป็นแขกให้ไปเล่านิทานให้ฟังอยู่เสมอๆ ต่อมาเมื่ออิดมอนได้ให้อิสรภาพแก่อีสป อีสปได้เข้าไปอาศัยอยู่ในวังของกษัตริย์ครีซุส ซึ่งเปนกษัตริย์ที่ร่ำรวยมหาศาล ทำให้อีสปได้พบกับรัฐบุรุษของเอเธนต์และนักปราชญ์ผู้รอบรู้ต่างๆมากมาย โดยเฉพาะนักปราชญ์ที่ชื่อ โซลอน หรือบางตำนานบอกว่าอีสปเคยเข้าไปอยู่ในสำนักของโซมอล ซึ่งเป็นนักกฎหมายที่มีชื่อเสียงมาก โซลอนเป็นญาติของปีซัสเครตัส ผู้ปกครองแห่งเอเธนส์ ซึ่งชาวเมืองคิดจะขับออกจากตำแหน่งเจ้าเมือง เพราะเห็นว่าปีซัสเตรตัสปกครองประชาชนโดยใช้อำนาจกดขี่ อีสปได้เล่นิทานเรื่อง"กบเลือกนาย"ขึ้นที่นี่ เพื่อให้ประชาชนชาวเอเธนส์ฟัง ทำให้ชาวเมืองเลื่อมใสการปกครองของปีซัสเตรตัสได้สำเร็จ นอกจากนั้นอีสปยังได้แสดงความคิดเห็นในทางการปกครองและเล่านิทานอุปไมยหลายๆเรื่อง ณ สำนักของโซมอลแห่งนี้
นิทานอีสป
ตัวละครในนิทานของอีสปส่วนใหญ่เป็นสัตว์ เช่น สิงโตหรือราชสีห์ มักจะหมายถึงการเป็นตัวแทนของผู้มีอำนาจ คนบุญหนักศักดิ์ใหญ่ ผู้ปกครอง หนูมักจะหมายถึงผู้ต่ำต้อย ลามักจะหมายถึงผู้ที่ด้อยสติปัญญา หมาจิ้งจองมักจะหมายถึงคนเจ้าเล่ห์ ฯลฯ นักปราชญ์บางท่านให้ข้อคิดเอาว่า นิทานของอีสปได้เค้าโครงมาจากเรื่องเล่าเก่าๆของอินเดียบ้าง อาระเบียบ้าง หรือมาจากเปอร์เซียและดินแดนอื่นๆโดยอีสปนำมาดัดแปลงเล่าใหม่ รวมทั้งเรื่องเก่าๆของกรีก นิทานของอีสปเป็นนิทานเล่าปากเปล่าไม่มีการจดบันทึกเป็นหลักฐาน จนศตววษต่อๆมาจึงได้มีการบันทึกเอาไว้ เช่นจะเห็นได้จากหลักฐานของแผ่นปาปีรัสอียิปต์โบราณ เป็นต้น ฟีดรัส ทาสชาวมาซีโดเนียนในยุคจักรพรดิออกุสตุส จักรวรรดิแรกแห่งโรมัน ได้เป็นผู้หนึ่งที่ได้รวบรวมเร่องราวของนิทานอีสปเอาไว้เป็นภาษลาติน บางตำนานบอกว่าชาวกรีกผู้หนึ่ง ชื่อว่า เดมิตริอุส ได้รวบรวมนิทานอีสปโดยเขียนเป็นหนังสอไว้เมื่อราว 30 ปีก่อนคริสต์ศักราช ต่อมามีผู้เขียนขึ้นใหม่อีกหลายคน จนพระที่ชื่อ มาซิมุล พลานูด ได้แปลนิทานอีสปจากภาษาลาตินเป็นภาษาอังกฤษเมื่อ ค.ศ.1400 นับแต่นั่นมาชาวยุโรปได้แปลนิทานอีสปให้เข้ากับสภาพสังคมบ้านเมืองของตน แค่คติและข้อคิดอันเป็นหัวใจสำคัญของเรื่องยังคงได้รับการรักษาเอาไว้

นาย เจษฎา ทองด้วง

0 Comments:

Post a Comment



Blogger Template by Blogcrowds